Ładowność a dopuszczalna masa całkowita – co mówi prawo?
Wielu kierowców myli pojęcia ładowności i dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu. Z perspektywy prawnej i bezpieczeństwa są to jednak dwie całkowicie inne, kluczowe kwestie. Co mówią na ten temat przepisy i jakie konsekwencje grożą za ich przekroczenie?
Co to jest dopuszczalna masa całkowita (DMC)?
Dopuszczalna masa całkowita pojazdu to maksymalna waga, z jaką pojazd może legalnie przemieszczać się po drogach. Uwzględnia ona ładunek, pasażerów oraz obecne płyny eksploatacyjne. DMC ustalane jest przez producenta pojazdu i jest wpisane w dowód rejestracyjny – w rubryce F.1.
Parametr ten określa przede wszystkim, z jakim obciążeniem pojazd może poruszać się po drogach w sposób bezpieczny dla wszystkich uczestników ruchu drogowego, zgodnie z homologacją i warunkami technicznymi.
Co to jest ładowność pojazdu?
Ładowność pojazdu to maksymalna masa ładunku, pasażerów i kierowcy, którą można przewieźć, nie przekraczając tym samym dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu. Maksymalną ładowność pojazdu obliczamy jako różnicę między DMC (dane z rubryki F.1) a masą własną pojazdu (kod G). W takim wypadku: Ładowność = DMC - masa własna.
Czytaj dalej: Jak obliczyć ładowność przestrzeni załadunkowej?
Dlaczego DMC i ładowność pojazdu są tak ważne?
Odpowiednia dopuszczalna masa całkowita i ładowność pojazdu to nie tylko dostosowywanie się do obowiązujących przepisów i szansa na uniknięcie mandatu. Parametry te mają również duże znaczenie dla bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu drogowego.
Przeciążone pojazdy charakteryzują się gorszą stabilnością i mają dłuższą drogę hamowania, co w przypadku wielu kierowców może doprowadzić do stłuczki. Ponadto, takie pojazdy częściej ulegają awariom, co wymaga częstszych wizyt w serwisie.
Nadmierna waga pojazdów wpływa również na infrastrukturę drogową, uszkadzając drogi, mosty i osie pojazdów. Z tego względu przekroczenie dopuszczalnych limitów może skutkować wysokimi mandatami oraz zakazem poruszania się przeciążonym pojazdem do czasu przeładunku.
Limity DMC w Polsce
To, jaka wartość DMC zostanie określona przez producenta zależy przede wszystkim od typu pojazdu i jego konstrukcji.
Dla samochodów osobowych i dostawczych (przy prawie jazdy kategorii B) DMC wynosi do 3,5 tony razem z przyczepami. Wyjątek stanowi prawo jazdy kategorii B+E, kiedy to DMC wzrasta do 7 ton oraz kod 96 w dowodzie rejestracyjnym, który uprawnia do prowadzenia pojazdów o DMC do 4,25 tony.
Pojazdy ciężarowe (prawo jazdy kategorii C) podlegają pod limity DMC do około 18 ton przy ciężarówkach dwuosiowych i do około 25-26 ton (w zależności od konstrukcji i zawieszenia) przy pojazdach trzyosiowych.
Dopuszczalna masa całkowita dla zespołów pojazdów (ciągnik i naczepa) wynosi do 40 ton, a w transporcie kombinowanym (wykorzystującym więcej niż jedną gałąź transportu m.in. drogowy, kolejowy, morski) – do 44 ton. DMC dla autobusów wynosi 19,5 tony w przypadku dwóch osi i 28 ton dla autobusu przegubowego trzyosiowego. Wyjątek stanowią autobusy przegubowe trzyosiowe, które napędzane są paliwem alternatywnym – wtedy DMC wzrasta do 29 ton.
Co grozi za przekroczenie DMC?
Według polskiego prawa kontrolę masy pojazdów mogą przeprowadzić upoważnione służby, w tym:
- Inspekcja Transportu Drogowego,
- Policja,
- Straż Graniczna,
- Służba Celna,
- Pracownicy zarządców dróg.
Niedostosowanie się do obowiązującej wartości dopuszczalnej masy całkowitej może skutkować surowymi mandatami. Za przekroczenie DMC do 3,5 tony kierowcy mogą spodziewać się mandatu w wysokości 500-2 000 zł. Przekroczenie DMC od 3,5 do 12 ton grozi mandatem w wysokości 500-5 000 zł, a powyżej 12 ton – nawet 10 000 zł. Przewóz nienormatywny bez zezwolenia grozi mandatem do 15 000 zł.
Pamiętaj, że przekroczenie dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu może skutkować zatrzymaniem i skierowaniem do przeładunku.
Podsumowanie
Różnica między ładownością a dopuszczalną masą całkowitą (DMC) jest kluczowa dla każdego kierowcy i przedsiębiorcy transportowego. Ładowność informuje, ile ładunku i osób można zabrać, natomiast DMC określa maksymalną dopuszczalną masę pojazdu z całym wyposażeniem i pasażerami.
Przekroczenie ładowności w praktyce oznacza przekroczenie DMC, a to grozi wysokimi mandatami, zatrzymaniem pojazdu oraz koniecznością przeładunku. Warto pamiętać, że kontrole prowadzą nie tylko Policja, ale również ITD i inne służby, a kary mogą sięgać nawet kilkunastu tysięcy złotych.
Dlatego zawsze warto sprawdzić dane w dowodzie rejestracyjnym (rubryki F.1 i G), a w transporcie zawodowym zadbać o prawidłowy rozkład masy na osie. To gwarancja bezpieczeństwa na drodze, ochrony infrastruktury oraz uniknięcia niepotrzebnych kosztów.
