Darowizna samochodu po leasingu - case study

10.08.2023 Katarzyna Bugla

Po zmianach, jakie weszły w życie wraz z Polskim Ładem, wielu leasingobiorców zastanawia się jak rozliczyć samochód objęty finansowaniem, oraz jak będzie wyglądał proces jego ewentualnej odsprzedaży po zakończonej umowie leasingu.

Darowizna samochodu po wykupie ze spółki - case study

Darowizna auta poleasingowego członkowi rodziny - case study

Darowizna samochodu po wykupie - case study

Z definicji, darowizna stanowi nieodpłatne, jednostronne świadczenie, w związku z którym darczyńca nie otrzymuje żadnych korzyści pieniężnych ani innych korzyści majątkowych. W związku z tym przekazanie samochodu w akcie darowizny nie wywołuje żadnych skutków podatkowych dla darczyńcy, przez co nie podlega on opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

23 marca 2023 roku do Dyrektora Krajowej Informacji Skarpowej wpłynął wniosek o interpretację wniosku indywidualnego w związku ze skutkami podatkowymi darowizny samochodu wykupionego z leasingu

Opis zdarzenia wnioskodawcy

Pan jest wspólnikiem spółki cywilnej (dalej: „Spółka”). Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wspólnikami Spółki są trzy osoby fizyczne, posiadające równe udziały w Spółce.

W 2018 r. Spółka zawarła trzy umowy leasingu operacyjnego dotyczące trzech samochodów osobowych wykorzystywanych do celów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Umowy leasingu operacyjnego zostały zakończone i zgodnie z warunkami tych umów leasingobiorcy przysługiwało prawo do wykupu przedmiotu leasingu. Spółka skorzystała z tego prawa i wykupiła przedmiotowe samochody. Faktury dokumentujące wykup zostały wystawione na leasingobiorcę, czyli Spółkę (łącznie trzy faktury).

Wykup został sfinansowany przez Spółkę z pożyczek udzielonych przez jej wspólników na podstawie umowy pożyczki z dn. 27 grudnia 2022 r.

Na dzień wykupu pierwszego samochodu, tj. w dniu 28 grudnia 2022 r. odbyło się zebranie wspólników spółki cywilnej, gdzie podjęto stosowne uchwały. Postanowieniem wspólników Spółki, w dniu wykupu samochodów, nastąpi wycofanie ich z majątku Spółki, przeznaczenie ich na cele osobiste wspólników (niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą) oraz przeniesienie własności samochodów do majątków odrębnych wspólników. W efekcie nastąpiło przekształcenie współwłasności łącznej samochodów na współwłasność w częściach ułamkowych.

W związku z powyższym samochody te nie zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych, ich nabycie (w cenie netto) nie stanowiło kosztów uzyskania przychodu. Ponieważ wykup samochodów będzie związany z przekazaniem ich na cele prywatne i przekazanie to nie było związane z działalnością opodatkowaną, Spółka nie dokonała odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur wykupu samochodów z leasingu.

Ponadto wspólnicy Spółki zawarli, w wykonaniu podjętej uchwały, umowę o zniesieniu współwłasności przedmiotowych samochodów. Wspólnicy dokonali nieodpłatnego zniesienia współwłasności w ten sposób, że każdy ze wspólników stał się wyłącznym właścicielem określonego w umowie samochodu. Każdy ze wspólników dokonał rejestracji własnego pojazdu we właściwym dla siebie Wydziale Komunikacji oraz poniósł stosowne opłaty. Wszelkie poniesione koszty związane z tymi samochodami od momentu ich wykupu z leasingu nie są ujmowane w kosztach uzyskania przychodów. Samochody nie są wykorzystywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Wnioskodawca rozważa dokonanie darowizny ww. samochodu.

Ponadto w uzupełnieniu do wniosku udzielono odpowiedzi na następujące pytania:

Czy umowa leasingu, o której mowa we wniosku, spełnia warunki określone w art. 23b ustawy o podatku dochodowy od osób fizycznych?

Umowa leasingu, o której mowa we wniosku, spełniała warunki określone w art. 23b Ustawy o PIT.

Czy rozważana darowizna samochodu oznacza przekazanie tego samochodu w drodze umowy darowizny w rozumieniu ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tj. Dz. U. z 2022 r., poz. 1360 ze zm.)?

Tak, rozważana darowizna samochodu oznacza przekazanie tego samochodu w drodze umowy darowizny w rozumieniu ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tj. Dz. U. z 2022 r., poz. 1360 ze zm.

Pytanie

Jeżeli Spółka wykupiła samochody z leasingu nie ujmując przedmiotu leasingu w ewidencji środków trwałych i decyzją wspólników przeznaczyła je na cele osobiste wspólników, to czy w przypadku darowizny samochodu przez Wnioskodawcę nie wystąpi przychód do celów podatkowych?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie darowizna samochodu wykupionego z leasingu z przeznaczeniem na cele prywatne, przekazanego w dniu wykupu z leasingu do jego majątku osobistego, a więc nie wykorzystywanego na potrzeby działalności Spółki, nie rodzi przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Jednym ze źródeł przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d Ustawy o PIT, jest odpłatne zbycie innych rzeczy – jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie.

Jednakże, jeżeli rzecz ruchoma stanowi składnik majątku wymieniony w art. 14 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, to przychód ze sprzedaży tej rzeczy będzie zaliczony do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, czyli do działalności gospodarczej.

Zgodnie bowiem z art. 14 ust. 2 pkt 1 Ustawy o PIT przychodem z działalności gospodarczej są również przychody uzyskane z odpłatnego zbycia składników majątku wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą będących:

a)środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
b)składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1500 zł,
c)składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,
d)składnikami majątku stanowiącymi spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub udział w takim prawie, które zgodnie z art. 22n ust. 3 nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

– wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Przychody z odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 Ustawy o PIT, z zastrzeżeniem ust. 3, podlegają opodatkowaniu, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat (art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy).

Natomiast, zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 19 Ustawy o PIT, przychodami są też przychody z odpłatnego zbycia składników będących rzeczami ruchomymi, wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, na podstawie umowy, o której mowa w art. 23b ust. 1, przy czym przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Jak wynika z przestawionego stanu faktycznego sprawy, Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki cywilnej. W 2018 r. Spółka zawarła trzy umowy leasingu operacyjnego dotyczące trzech samochodów osobowych wykorzystywanych do celów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Wykup został sfinansowany przez Spółkę z pożyczek udzielonych przez jej wspólników na podstawie umowy pożyczki z dn. 27 grudnia 2022 r.

Na dzień wykupu pierwszego samochodu, tj. w dniu 28 grudnia 2022 r. odbyło się zebranie wspólników spółki cywilnej, gdzie podjęto stosowne uchwały. Postanowieniem wspólników Spółki, w dniu wykupu samochodów, nastąpi wycofanie ich z majątku Spółki, przeznaczenie ich na cele osobiste wspólników (niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą) oraz przeniesienie własności samochodów do majątków odrębnych wspólników. W efekcie nastąpiło przekształcenie współwłasności łącznej samochodów na współwłasność w częściach ułamkowych.

W związku z powyższym samochody te nie zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych, ich nabycie (w cenie netto) nie stanowiło kosztów uzyskania przychodu. Ponieważ wykup samochodów był związany z przekazaniem ich na cele prywatne i przekazanie to nie było związane z działalnością opodatkowaną, Spółka nie dokonała odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur wykupu samochodów z leasingu.

Skoro więc wykupione po zakończeniu umów leasingu samochody nie będą wykorzystywane w działalności gospodarczej i nie zostaną zaliczone do składników majątku spółki, wymienionych w art. 14 ust. 2 pkt 1 Ustawy o PIT, to przychód uzyskany ze zbycia takich samochodów nie będzie stanowił przychodu z działalności gospodarczej. Samochód wykupiony z leasingu nie będzie bowiem stanowił składnika majątku wykorzystywanego na potrzeby związane z działalnością gospodarczą. Na moment jego wykupu, samochody zostały przekazane na cele osobiste wspólników, niezwiązane z działalnością gospodarczą.

Taki samochód nie będzie też stanowił rzeczy ruchomej, o której mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 lub pkt 19 Ustawy o PIT, gdyż po wykupie z leasingu samochody nie były wykorzystywane na potrzeby związane z działalnością gospodarczą.

Potencjalny przychód ze zbycia danego samochodu należy zakwalifikować do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d Ustawy o PIT, czyli do przychodów z odpłatnego zbycia rzeczy.

W kontekście powołanych przepisów należałoby ocenić skutki podatkowe ewentualnej darowizny przedmiotowych samochodów, czyli dokonanie świadczenia na rzecz drugiego podmiotu nieodpłatnie (art. 888 § 1 KC).

W konsekwencji na gruncie powołanych przepisów podatkowych darowizna nie stanowi odpłatnego zbycia. Wobec przyjęcia, że dokonanie darowizny nie będzie stanowić odpłatnego zbycia danego samochodu, zastosowania nie znajdzie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d Ustawy o PIT. Taka darowizna nie wywoła skutku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nawet w przypadku zakwalifikowania samochodu jako rzeczy ruchomej, o której mowa w art. art. 14 ust. 2 pkt 1 lub pkt 19 Ustawy o PIT, ewentualna darowizna nie będzie podlegać regulacji tych przepisów, gdyż nie będzie stanowić odpłatnego zbycia rzeczy, o którym mowa w powołanych przepisach.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 oraz pkt 8 ww. ustawy:

Źródłami przychodów są:

pozarolnicza działalność gospodarcza (pkt 3),
odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2 (pkt 8):
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d) innych rzeczy,
- – jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód ze sprzedaży rzeczy ruchomej kwalifikowany jest do źródła przychodów, o którym mowa w cyt. art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d tej ustawy, czyli do odpłatnego zbycia rzeczy, chyba że sprzedaż następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przepisów ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.

Jeżeli rzecz ruchoma stanowi składnik majątku wymieniony w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to przychód ze sprzedaży tej rzeczy będzie zaliczony do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 tej ustawy, czyli do przychodów z działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących:

a)środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
b)składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1 500 zł,
c)składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,
d)składnikami majątku stanowiącymi spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub udział w takim prawie, które zgodnie z art. 22n ust. 3 nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
- – wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Natomiast, zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychody z odpłatnego zbycia składników będących rzeczami ruchomymi, wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, na podstawie umowy, o której mowa w art. 23b ust. 1, przy czym przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Przychody z odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (z zastrzeżeniem ust. 3), podlegają opodatkowaniu, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan wspólnikiem spółki cywilnej (dalej: Spółki), która w 2018 r. zawarła trzy umowy leasingu operacyjnego dotyczące trzech samochodów osobowych wykorzystywanych do celów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Umowy leasingu operacyjnego zostały zakończone i zgodnie z warunkami tych umów Spółce przysługiwało prawo do wykupu przedmiotu leasingu. Spółka skorzystała z tego prawa i wykupiła te samochody. Postanowieniem wspólników Spółki, w dniu wykupu samochodów, nastąpiło wycofanie ich z majątku Spółki, przeznaczenie ich na cele osobiste wspólników oraz przeniesienie własności samochodów do majątków odrębnych wspólników. Wspólnicy dokonali nieodpłatnego zniesienia współwłasności w ten sposób, że każdy ze wspólników stał się wyłącznym właścicielem określonego w umowie samochodu. Każdy ze wspólników dokonał rejestracji własnego pojazdu we właściwym dla siebie Wydziale Komunikacji oraz poniósł stosowne opłaty. Wszelkie poniesione koszty związane z tymi samochodami od momentu ich wykupu z leasingu nie są ujmowane w kosztach uzyskania przychodów. Samochody nie są wykorzystywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Rozważa Pan dokonanie darowizny ww. samochodu.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „darowizna”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.)

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego – do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

W przypadku darowizny mamy do czynienia z nieodpłatnym, jednostronnym świadczeniem. W związku z aktem darowizny darczyńca nie otrzymuje żadnych wartości pieniężnych ani innego przysporzenia majątkowego. Tym samym przekazanie samochodu w drodze darowizny nie będzie wywoływało skutków podatkowych u darczyńcy. Zatem opisana powyżej czynność prawna będzie obojętna podatkowo, co oznacza, że nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych .

Resumując – planowana darowizna samochodu wykupionego z leasingu nie spowoduje u Pana powstania przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Darowizna auta poleasingowego członkowi rodziny - case study

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 marca 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 26 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, w zakresie wskazania, czy darowizna samochodu osobowego będzie powodowała powstanie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą – działalność związana z oprogramowaniem. Jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT.

Jest Pan stroną umowy leasingu operacyjnego, dotyczącą samochodu osobowego, który był wykorzystywany częściowo na cele prowadzonej działalności gospodarczej, częściowo na cele osobiste. Częściowo odliczał Pan podatek naliczony wykazany na fakturach otrzymywanych w związku z leasingiem samochodu.

Umowa leasingu kończy się z dniem 8 czerwca 2024 r. lub poprzez wcześniejszy wykup z dniem 8 sierpnia 2023 r. Faktura sprzedaży zostanie wystawiona przez leasingodawcę na dane działalności gospodarczej. Nie zamierza Pan jednakże księgować ww. faktury, odliczać podatku naliczonego po jego wykupie, a także nie zamierza Pan dalej wykorzystywać pojazdu w działalności gospodarczej, nie będzie Pan wprowadzał samochodu do ewidencji środków trwałych. Również koszty eksploatacji nie będą związane z działalnością i nie będzie Pan odliczał podatku naliczonego.

Po wykupie pojazdu zamierza Pan umową darowizny przekazać go nieodpłatnie Ojcu. Ojciec będzie korzystać z pojazdu jedynie do celów prywatnych.

Pytanie

Czy darowizna ww. pojazdu w przedstawionym opisie sprawy przez podatnika będzie powodowała powstanie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług?

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2022.931 t. j. z 29 kwietnia 2022 r.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

W myśl art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności: (...) 2) wszelkie inne darowizny – jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

W Pana ocenie, samo prawo do odliczenia podatku nie przesądza o charakterze czynności. Jeżeli bowiem podatnik z takiego prawa nie skorzysta i zamierza dokonać darowizny poza sferą swojej podstawowej działalności gospodarczej, to wówczas zbycie nie powinno podlegać VAT.

W interpretacjach indywidualnych wydawanych przez KIS pojawiały się poglądy, iż „właściwym jest wyłączenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej” (por. 0111-KDIB3-1.4012.1003. 2020.1.ABU).

W analizowanej sprawie, mimo posiadania uprawnienia do odliczenia podatku naliczonego (wystawienia przez leasingodawcę faktury na dane działalności gospodarczej podatnika), nie dokona Pan przedmiotowego odliczenia i nie będzie Pan korzystał z pojazdu na cele działalności gospodarczej. Pojazd nie będzie widniał w ewidencji środków trwałych.

W Pana ocenie powyższe przesądza, iż czynność darowizny ww. pojazdu, jako niesłużącego prowadzeniu działalności gospodarczej, nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

W oparciu o art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Dostawa towaru mieści się w definicji sprzedaży określonej w art. 2 pkt 22 ustawy.

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z powyższych przepisów wynika, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą tych towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynność ta jest wykonywana odpłatnie.

Wskazać należy, że stosownie do treści art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Natomiast stosownie do treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego:

Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Jak wynika z powyższego, darowizna jest umową cywilnoprawną, cechującą się nieodpłatnością oraz przysporzeniem majątkowym tylko jednej ze stron umowy.

Według art. 7 ust. 2 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2) wszelkie inne darowizny
- – jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Jak wynika z powyższych uregulowań, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie (w tym także darowizna) tych towarów pozostaje poza zakresem opodatkowania (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania), bez względu na cel, na który zostały one przekazane (darowane).

Podkreślić jednak należy, że dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy jest dokonywana przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tej czynności.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Należy również zauważyć, że zgodnie z art. 7091 Kodeksu Cywilnego:

Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Natomiast w myśl art. 70916 Kodeksu cywilnego:

Jeżeli finansujący zobowiązał się, bez dodatkowego świadczenia, przenieść na korzystającego własność rzeczy po upływie oznaczonego w umowie czasu trwania leasingu, korzystający może żądać przeniesienia własności rzeczy w terminie miesiąca od upływu tego czasu, chyba że strony uzgodniły inny termin.

Wobec powyższego, umowa leasingu – co do zasady – sprowadza się do używania rzeczy i pobierania pożytków, nie rodzi natomiast powstania prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. W świetle ustawy o podatku od towarów i usług, leasing jest usługą zdefiniowaną w art. 8 ust. 1 ustawy. Po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy leasingu – jednym z wariantów jest sprzedaż przedmiotu umowy leasingobiorcy. Opcja wykupu pojazdu będącego przedmiotem umowy leasingu jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi.

Zatem należy przyjąć, że wykup przedmiotu leasingu jest odrębną czynnością – dostawą towaru – niezwiązaną z samą umową leasingu.

Należy ponownie wskazać, że z cytowanego wyżej art. 7 ust. 1 i ust. 2 ustawy wynika, że opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów oraz nieodpłatna czynność z nią zrównana po spełnieniu warunków zawartych w art. 7 ust. 2 ustawy, tj. jeżeli:

dokonującym nieodpłatnego przekazania jest podatnik podatku od towarów i usług,
przekazane towary należą do jego przedsiębiorstwa,
przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego towaru lub jego części składowych.

W tym miejscu powtórzyć należy, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powołanych przepisów ustawy jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie. Po pierwsze, dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zatem, nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług, w rozumieniu odpowiednio art. 7 i art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Z przedstawionych przepisów wynika więc, że jeśli osoba fizyczna dokonuje zbycia swojego majątku prywatnego, a czynność ta wykonywana jest jednorazowo lub okazjonalnie, w warunkach wskazujących, że działanie to nie jest czynione z zamiarem jego powtarzania (kontynuowania) i nie zmierza do nadania mu stałego charakteru, transakcja taka nie może być uznana za działalność gospodarczą, w rozumieniu cytowanego wyżej art. 15 ust. 2 ustawy.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotne do określenia, czy w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zasadne zatem jest wyłączenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych ustaleń należy stwierdzić, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając towar (np. pojazd) działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem natomiast takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu ruchomościami (np. pojazdami), która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną mogą być np.: działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży pojazdu, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług handlu pojazdami.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą – działalność związaną z oprogramowaniem oraz jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT. Jest Pan stroną umowy leasingu operacyjnego, dotyczącą samochodu osobowego, który był wykorzystywany częściowo na cele prowadzonej działalności gospodarczej, częściowo na cele osobiste. Częściowo odliczał Pan podatek naliczony wykazany na fakturach otrzymywanych w związku z leasingiem samochodu. Umowa leasingu kończy się z dniem 8 czerwca 2024 r. lub poprzez wcześniejszy wykup, z dniem 8 sierpnia 2023 r. Faktura sprzedaży zostanie wystawiona przez leasingodawcę na dane działalności gospodarczej. Nie zamierza Pan jednakże księgować ww. faktury, odliczać podatku naliczonego po jego wykupie, a także nie zamierza Pan dalej wykorzystywać pojazdu w działalności gospodarczej, nie będzie Pan wprowadzał samochodu do ewidencji środków trwałych. Również koszty eksploatacji nie będą związane z działalnością i nie będzie Pan odliczał podatku naliczonego. Po wykupie pojazdu zamierza Pan umową darowizny przekazać go nieodpłatnie Ojcu. Ojciec będzie korzystać z pojazdu jedynie do celów prywatnych.

Pana wątpliwości w analizowanej sprawie dotyczą wskazania, czy przekazanie Ojcu w drodze darowizny pojazdu, o którym mowa w opisie sprawy, będzie powodowało powstanie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług.

W świetle przedstawionych we wniosku okoliczności uznać należy, że planowana przez Pana darowizna samochodu osobowego (wykupionego uprzednio od leasingodawcy), na rzecz Ojca, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Z okoliczności sprawy wynika bowiem, że nie zamierza Pan wykupić pojazdu na cele prowadzonej działalności gospodarczej, ale z zamiarem przekazania tego pojazdu zaraz po wykupie w darowiźnie na rzecz członka rodziny (Ojca). Zatem, w związku z darowizną ww. samochodu, nie będzie Pan działał w charakterze podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, lecz dokona Pan zarządu majątkiem osobistym.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że w rozpatrywanym przypadku dokonując na rzecz Ojca darowizny samochodu osobowego wykupionego uprzednio od leasingodawcy, nie będzie Pan działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a czynność ta nie nosi znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Podsumowując, czynność darowizny ww. pojazdu na rzecz Ojca nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług.