Główne zmiany dotyczą m.in. zwiększenia dopuszczalnej prędkości ciągników rolniczych z 30 km/h do 40 km/h. Możliwość zatrzymania prawa jazdy przez policję kierującemu, który również poza obszarem zabudowanym przekroczy dopuszczalną prędkość o 50 km/h, na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej - przepis nie uwzględnia dróg ekspresowych i autostrad. Wiele zmian dotyczyć będzie również najmłodszej grupy kieroców - obniżenie wieku umożliwiającego zdobycie prawa jazdy kategorii B do 17 lat oraz wprowadzenie dodatkowego okresu próbnego dla najmłodszych kierowców, a także możliwość ubiegania się o wydanie polskiego prawa jazdy obcokrajowcom przed upływem 185 dni przebywania na terytorium RP. Zmiany jakie czekają nas w przyszłym roku nie ominą również recydywistów, czyli osób, które ponownie złamią przepisy, a także kursów redukcyjnych.

Jakie zmiany czekają kierowców od 2025 roku?

Resort infrastruktury zaplanował kilka nowelizacji ustawy, które mają przede wszystkim podnieść bezpieczeństwo na drodze, ale także uelastycznić już istniejące przepisy. Mowa przede wszystkim o obniżeniu wieku kierowców ubiegających się o prawo jazdy, możliwość szybszego wyrobienia dokumentów przez obcokrajowców czy podniesienie limitu dopuszczalnej prekości przez ciągniki rolnicze.

Podsumowanie projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Numer projektu: UC76)

Główne zmiany

• Wzrost prędkości dla ciągników rolniczych (z 30 km/h na 40 km/h), uzasadniony nowoczesnością i bezpieczeństwem tych pojazdów.

• Nowe uprawnienia dla policji - zatrzymywanie prawa jazdy za przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h na drogach poza obszarem zabudowanym.

• Uzupełnienie składu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego o przedstawiciela Głównego Inspektora Transportu Drogowego.

• Okres próbny dla młodych kierowców ograniczenia prędkości i zakazy przewozu osób (np. tylko osoby poniżej 18. roku życia mogą być przewożone w towarzystwie dorosłego kierowcy).

• Nowe zasady dla osób ubiegających się o polskie prawo jazdy, umożliwiające wcześniejsze wydanie prawa jazdy osobom, które zamieszkały w Polsce na co najmniej 185 dni.

• Zmiany w zasadach zatrzymywania prawa jazdy i wydawania decyzji administracyjnych.

• Zmiany w zasadach dotyczących egzaminatorów wprowadzenie swobody w podejmowaniu działalności gospodarczej, zmiany w zakresie obowiązków egzaminatorów, np. w kwestii podejmowania decyzji podczas egzaminów na prawo jazdy.

Zmiany w systemie punktów karnych

• Ograniczenie możliwości zmniejszenia liczby punktów karnych w przypadku poważniejszych wykroczeń, które zagrażają bezpieczeństwu drogowemu.

Zmiany związane z egzaminami na prawo jazdy

• Zmiana regulacji dotyczących zakończenia egzaminu w przypadku zagrożenia dla bezpieczeństwa egzaminatora.

• Ułatwienie dla egzaminatorów możliwość prowadzenia działalności gospodarczej, pod warunkiem, że nie koliduje to z obowiązkami zawodowymi.

Zwiększenie bezpieczeństwa

• Okres próbny dla młodych kierowców nakaz przestrzegania ograniczeń prędkości oraz zakaz prowadzenia taksówek w okresie próbnym.

• Zmiana zasad szkolenia i doskonalenia kierowców wydłużenie okresu na kursy dokształcające.

Zmiany w procedurach administracyjnych

• Uproszczenie procedur związanych z zatrzymywaniem prawa jazdy i wydawaniem decyzji administracyjnych, w tym wzmocnienie roli starostów w tym zakresie.

Zmiany dotyczące egzaminatorów

• Swoboda zawodowa egzaminatorów możliwość podejmowania działalności gospodarczej, ale pod warunkiem zachowania bezstronności w przeprowadzaniu egzaminów.

• Zmiana procedur skreślania egzaminatorów z ewidencji przez Marszałka Województwa w przypadku naruszenia zasad.

Dalsze zmiany

• Zmiany dotyczące oświadczeń zdrowotnych wprowadzenie klauzuli dotyczącej odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

• Zmiana przepisów o cofnięciu prawa jazdy dodanie nowych przesłanek odmowy wydania prawa jazdy lub cofnięcia uprawnień.

Poniżej prezentujemy najnowsze brzmienie projektu o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw zaktualizowane przez Ministerstwo Infrtustruktury i opublikowane 20 marca 2025 roku.

Nazwa projektu

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw

Data sporządzenia

20.03.2025 r.

Źródło

• Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące: Ministerstwo Infrastruktury
• Prawo UE (dyrektywa)

Osoba odpowiedzialna za projekt

Stanisław Bukowiec – Sekretarz Stanu

Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu

Renata Rychter – Dyrektor Departamentu Transportu Drogowego
sekretariatDTD@mi.gov.pl
+48 22 630 1240

Dyrektywa 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy (przekształcenie) (Dz. Urz. UE L 403 z 30.12.2006, str. 18, z późn. zm.);

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2561 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie wstępnej kwalifikacji i okresowego szkolenia kierowców niektórych pojazdów drogowych do przewozu rzeczy lub osób (ujednolicenie) (Dz. Urz. UE L 330 z 23.12.2022, str. 46 oraz Dz. Urz. UE L 128 z 15.05.2023, str. 89);

3. Uchwała KRBRD nr 8/2024 z dnia 5 czerwca 2024 r.

Inicjatywa własna

Nr w wykazie prac UC 76

OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Jaki problem jest rozwiązywany?

Uwzględniając raport Komendy Głównej Policji Biura Ruchu Drogowego pt. „Wypadki drogowe w Polsce w 2023 r.”, wskazujący, że grupa tzw. „młodych kierowców” w wieku 18-24 lat charakteryzuje się najwyższym wskaźnikiem liczby wypadków na 10 tys. populacji przesądzono, że zasadne jest wprowadzenie rozwiązań, których skutkiem będzie rozwinięcie u takich młodych kierujących poczucia odpowiedzialności za kierownicą oraz uświadomienie niebezpieczeństw wynikających przede wszystkim z nadmiernej i niedostosowanej prędkości do warunków ruchu panujących na drodze.

Z tego względu projektuje się przywrócenie możliwości wydawania prawa jazdy kategorii B osobom, które osiągnęły wiek 17 lat i uzyskały pisemną zgodę rodziców lub opiekunów, w powiązaniu m.in. z wdrożeniem regulacji dotyczących okresu próbnego oraz wprowadzeniem systemu jazdy w towarzystwie doświadczonego kierowcy.

Regulacje zawarte w rozdziale 14 ustawy o kierujących pojazdami (regulacje dotyczące okresu próbnego) od ponad 10 lat oczekują na wejście w życie. Na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 9 maja 2018 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 957, z późn. zm.) przepisów ww. rozdziału 14 nie stosuje się do czasu wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających przekazywanie danych na zasadach określonych w art. 100aa–100aq ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym. Aktualnie nie jest znana data ogłoszenia komunikatu określającego termin wdrożenia omawianych rozwiązań technicznych.

Projektowana zmiana przewiduje wprowadzenie regulacji dotyczących okresu próbnego, które przewidują, że osoby, które po raz pierwszy uzyskały prawo jazdy kategorii B (data pewna i aktualnie dostępna w centralnej ewidencji kierowców) będą objęte okresem próbnym trwającym 2 lata, a w przypadku nieletniego posiadacza prawa jazdy kategorii B okres próbny będzie trwał od dnia uzyskania prawa jazdy do ukończenia 18 roku życia i następnie 2 lata, jak u pozostałych kierowców (w sumie do 3 lat).

W okresie próbnym kierujący pojazdem będą objęci surowszymi regulacjami. Planuje się bowiem wprowadzenie zakazu:

• jazdy z przekroczeniem stężenia 0,0‰ alkoholu we krwi lub w wydychanym powietrzu lub 0,0 ng/ml środka działającego podobnie do alkoholu w organizmie;
• przekraczania prędkości 50 km/h na obszarze zabudowanym i 20 km/h w strefie zamieszkania, niezależnie od zwiększenia, za pomocą znaków drogowych, prędkości dopuszczalnej na tych obszarach, 80 km/h poza obszarem zabudowanym oraz 100 km/h na autostradzie i drodze ekspresowej dwujezdniowej;
• wykonywania przewozu osób taksówką albo w ramach przewozu okazjonalnego w rozumieniu ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym.

Dodatkowo osoby objęte okresem próbnym, które nie ukończyły 18 lat, będą mogły przewozić inne osoby nieletnie wyłącznie w towarzystwie dorosłego doświadczonego kierowcy - pasażera spełniającego wymagania określone w projektowanych przepisach ustawy.

Aktualnie prawa jazdy kategorii B są wydawane 17-latkom m.in. w Austrii, Estonii, Francji, Danii, Luksemburgu, Holandii oraz w Niemczech.

W Finlandii możliwe jest uzyskanie indywidualnego zezwolenia na uzyskanie prawa jazdy w wieku 17 lat. Na Węgrzech możliwe jest podejście do egzaminu teoretycznego w wieku 16 lat i 9 miesięcy, a do egzaminu praktycznego po ukończeniu 17 roku życia. W Irlandii prawo jazdy B i B+E może uzyskać 17-latek. Słowacja również dopuszcza 17-latków do egzaminu na kategorię B.

W Austrii przyjęto model jazdy 17-latka w towarzystwie doświadczonego kierowcy. Podczas jazdy, zawartość alkoholu we krwi zarówno kierującego, jak i jego osoby towarzyszącej nie może przekraczać 0,1 g/l (w przeciwieństwie do zwykłego 0,5 g/l). Osoba towarzysząca musi zawsze siedzieć obok na siedzeniu pasażera. Nie obowiązują żadne szczególne zasady dotyczące przewozu pasażerów. Prawo jazdy L17 umożliwia jazdę wyłącznie w Austrii. Dozwolone jest holowanie przyczepy. Kierowca towarzyszący ma mieć co najmniej 25 lat, prawo jazdy kategorii B od 3 lat, oraz nie naruszyć przepisów ruchu drogowego w ostatnich 3 latach. Dodatkowo winien być powiązany z kandydatem na kierowcę, np. być jego rodzicem.

W Estonii model jazdy w towarzystwie doświadczonego kierowcy jest dostępny już dla 16-latków. Kierowanie pojazdem kategorii B jest możliwe pod warunkiem, że opiekun prawny lub osoba upoważniona przez opiekuna prawnego jedzie jako pasażer nieletniego kierowcy. Taka osoba musi posiadać prawo jazdy kategorii B przez co najmniej dwa lata i nie może znajdować się w stanie nietrzeźwości lub w stanie przekraczającym maksymalny dozwolony poziom alkoholu we krwi. We Francji model jazdy w towarzystwie doświadczonego kierowcy jest dostępny już dla 15 latków, którzy szkolą się pod okiem członka lub przyjaciela rodziny posiadającego od 5 lat prawo jazdy kategorii B, które w ostatnich 5 latach nie zostało zatrzymane lub cofnięte. Podczas jazdy w tym modelu wymagane jest odrębne OC obejmujące jazdę w ramach modelu wczesnego uzyskiwania prawa jazdy (AAFC). W Danii model jazdy w towarzystwie doświadczonego przewiduje dość surowe wymagania dla osoby towarzyszącej. 17-latek może jechać wyłącznie w towarzystwie osoby, która ukończyła co najmniej 30 lat, ma duńskie prawo jazdy kategorii B od 10 lat, które jest ważne i nie było cofnięte w ciągu ostatnich 10 lat. Wszyscy kandydaci muszą przejść kurs jazdy po specjalnym torze przeszkód obejmującym śliskie nawierzchnie.

Model jazdy w towarzystwie doświadczonego kierowcy w Luksemburgu przewiduje jazdę 17-latka w towarzystwie krewnego lub przyjaciela rodziny, który opierając się na swoim osobistym doświadczeniu, jest w stanie udzielać pomocy i porady młodemu kierowcy, tak aby pomóc mu rozwinąć poczucie odpowiedzialności za kierownicą.

Model jazdy w towarzystwie doświadczonego kierowcy w Holandii przewiduje jazdę 17-latka w towarzystwie opiekuna (wniosek określa do 5 opiekunów, którzy mogą zarejestrować się, aby towarzyszyć młodemu kierowcy podczas jazdy). Model jazdy w towarzystwie doświadczonego kierowcy w Niemczech przewiduje jazdę 17-latka z przypisaną mu osobą, która uczestniczyła w praktycznych lekcjach nauki jazdy kandydata i jest imiennie wskazana jako osoba towarzysząca w dokumentach młodego kierowcy. Wymagania dla tej osoby to: ponad 30 lat i 5 lat doświadczenia w prowadzeniu pojazdów kategorii B oraz maksymalnie 3 punkty karne. Młodego kierowcę obejmuje zakaz spożywania alkoholu do 21 urodzin, a osobę towarzyszącą limit 0,5 promila oraz brak środków odurzających w organizmie.

Doświadczenia systemu prawnego obowiązującego w Szwecji i prowadzone w tym państwie badania naukowe wykazały, że ryzyko uczestniczenia w wypadku drogowym kierowcy, który uczył się jeździć z osobą towarzyszącą i rozpoczął tę naukę w wieku 16 lat jest o 30% niższe niż kierowcy szkolonego tylko metodą tradycyjną.

Według badań Instytutu Transportu Samochodowego problem młodych kierowców posiadających prawo jazdy krócej niż 2 lata jest jednym z głównych problemów zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego w większości krajów wysoko zmotoryzowanych. Szczegółowe analizy wypadków z udziałem młodych kierowców pozwoliły na określenie wspólnych cech tego zjawiska. Powodem jest nie tyle brak znajomości przepisów, czy umiejętności wykonywania manewrów, ale bardziej brak doświadczenia, nieświadomość zagrożeń i brak umiejętności ich przewidywania, a przy tym nadmierna wiara w siebie. System szkolenia kierowców obowiązujący w Polsce ograniczający się do kilkudziesięciu godzin szkolenia teoretycznego i praktycznego nie jest w stanie zapewnić w pełni możliwości realizacji podstawowego celu, jakim jest przygotowanie kandydatów na kierowców do bezpiecznego uczestniczenia w ruchu drogowym. Zgodnie z zaleceniami ekspertów międzynarodowych system szkolenia kierowców powinien umożliwiać:

• kształtowanie świadomości ryzyka poprzez indywidualne doświadczenie;
• skuteczną naukę bezpiecznych zachowań na drodze;
• kształtowanie indywidualnej motywacji kierowcy i społecznej odpowiedzialności;
• nabycie niezbędnego doświadczenia przed uzyskaniem prawa jazdy;
• nadzór nad młodym, niedoświadczonym kierowcą w czasie dwóch pierwszych lat kierowania pojazdem.

Skuteczny model szkolenia kierowców powinien być maksymalnie wydłużony, umożliwiać rozpoczęcie nauki jak najwcześniej i obejmować m.in. system jazdy z osobą towarzyszącą po uzyskaniu prawa jazdy w pierwszym okresie samodzielnych jazd, okres próby dla młodych stażem kierowców czy dodatkowe szkolenie po upływie 4-6 miesięcy posiadania prawa jazdy. Również zalecenia opublikowane w raporcie Komisji Europejskiej (Thematic Report, Young Novice Drivers, EC, 2023) wskazują, że zostało udowodnione, iż m.in. następujące środki w przeciwdziałaniu wypadkom drogowym popełnianym przez młodych kierowców mogą okazać się skuteczne:

• jazda w towarzystwie starszego, bardziej doświadczonego kierowcy;
• niższy poziom alkoholu we krwi.

Ponadto wyniki analizy wypadków drogowych w 2023 r. w Polsce, przeprowadzonej przez Komendę Główną Policji wskazują, że „młodzi kierowcy” w wieku 18-24 lat charakteryzują się najwyższym wskaźnikiem liczby wypadków na 10 tys. populacji. W 2023 r. byli oni sprawcami 2 898 wypadków (15,2% wypadków powstałych z winy kierujących), zginęło w nich 275 osób, a 3 664 zostały ranne. Liczby są niższe od danych ubiegłorocznych: wypadki mniej o 161 (-5,3%), zabici mniej o 6 (-2,1%) i rannych mniej o 246 (-6,3%).

Przyczyną 35,8% wypadków, które spowodowali młodzi kierowcy było „niedostosowanie prędkości do warunków ruchu”, a o ich ciężkości świadczy 61,1% zabitych w wypadkach przez nich spowodowanych. Jest to grupa osób, którą cechuje brak doświadczenia i umiejętności w kierowaniu pojazdami i jednocześnie duża skłonność do brawury i ryzyka. Dane te uzasadniają w pełni konieczność podjęcia interwencji w zakresie zmian prawnych, dedykowanych szczególnie tej grupie kierowców i kandydatów na kierowców.

Wprowadzenie regulacji dotyczących obniżenia minimalnego wieku kierowcy w ramach kategorii B prawa jazdy do 17 roku życia, przy jednoczesnym ograniczeniu możliwości kierowania pojazdami, poprzez wzmocnienie mechanizmu nadzoru, takie jak: jazda z doświadczonym kierowcą, zerowy poziom alkoholu we krwi, niższe limity prędkości, okres próbny po uzyskaniu prawa jazdy ma na celu poprawę bezpieczeństwa na polskich drogach, minimalizowanie skutków wypadków drogowych oraz kształtowanie wzorców bezpiecznych zachowań na drodze wśród „młodych kierowców”. Wskazać należy, że projekt zakłada również wprowadzenie regulacji dotyczących przedłużenia okresu próbnego oraz szkoleń i kursów, które należy odbyć w okresie próbnym.

Mając na uwadze stosunkowo małą liczbę Ośrodków Doskonalenia Techniki Jazdy przesądzono, że zasadne jest wskazanie odpowiednio długiego okresu czasu, w którym możliwe jest odbycie kursu dokształcającego w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz praktycznego szkolenia w zakresie zagrożeń w ruchu drogowym. Projektowane jest również dodanie regulacji umożliwiającej Ośrodkom Doskonalenia Techniki Jazdy zawarcie porozumienia z wojewódzkim ośrodkiem ruchu drogowego albo ośrodkiem szkolenia kierowców posiadającym poświadczenie potwierdzające spełnianie dodatkowych wymagań, o których mowa w art. 31 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, o odpłatnym uczestnictwie osoby szkolonej w kursie lub szkoleniu, o których mowa w art. 91 pkt 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami.

Według danych Komendy Głównej Policji w 2023 roku zdecydowana większość wypadków miała miejsce na drogach jednojezdniowych dwukierunkowych - zdarzeń tych było 16 692, co stanowi 79,7% wszystkich wypadków drogowych w Polsce oraz 87% wszystkich ofiar śmiertelnych i 79,5% rannych. Mimo, iż większość wypadków wydarzyła się na obszarze zabudowanym, to w wyniku wypadków mających miejsce poza obszarem zabudowanym zginęło więcej osób, w co piątym wypadku zginął człowiek, podczas gdy w obszarze zabudowanym w co dwudziestym. Natomiast główną przyczyną wypadków występujących na drogach jednojezdniowych dwukierunkowych po nieustąpieniu pierwszeństwa przejazdu (3 836 wypadków) było niedostosowanie prędkości do warunków ruchu (3 562 wypadki) przesądzono, że zasadne zatem jest dodanie nowej przesłanki zatrzymania prawa jazdy, tj. kierowanie pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej poza obszarem zabudowanym.

Tym samym nowa podstawa zatrzymania prawa jazdy w odniesieniu do wykroczeń związanych z przekroczeniem prędkości poza obszarem zabudowanym powinna dotyczyć w pierwszej kolejności dróg jednojezdniowych, dwukierunkowych. Propozycja nowelizacji przepisów w omawianym zakresie była przedmiotem uchwały Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego nr 5/2024.

W konsekwencji przewiduje się również zwiększenie uprawnień Policji w zakresie zatrzymywania prawa jazdy kierującego pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h. Dotychczas powyższe przekroczenie prędkości skutkowało zatrzymaniem prawa jazdy wyłącznie w przypadku kierowania pojazdem na obszarze zabudowanym.

Wprowadzony od 17 czerwca 2023 r. wymóg legitymowania się przez kierowców wykonujących przewóz osób taksówkami lub w ramach przewozów okazjonalnych prawem jazdy wydanym w kraju spowodował wzrost zainteresowania wymianą zagranicznego prawa jazdy na krajowe u kierujących pojazdami niebędących obywatelami Polski. Zaznaczenia wymaga, że w 2023 r. w porównaniu do 2022 r. odnotowano wzrost liczby wymienianych praw jazdy do 56 345 sztuk z 29 845 sztuk, tj. o 26 500. Najczęściej wymienionymi dokumentami są wydane uprawnienia do kierowania pojazdami z krajów takich jak: Wielka Brytania, Ukraina, Białoruś i Rosja. Procedura wymiany prawa jazdy, według strony społecznej1, jest długotrwała i powoduje brak dostępności kierowców na rynku pracy.

Aby dokonać wymiany zagranicznego prawa jazdy kierowca musi spełniać wymóg tzw. rezydencji, czyli przebywać na terytorium RP co najmniej 185 dni. Ponadto postępowanie administracyjne w przedmiocie wydania prawa jazdy jest czasochłonne; starostwa odnotowują zwiększoną liczbę postępowań w tym zakresie, a w ramach tych postępowań należy potwierdzić uprawnienia kierowcy w kraju będącym wystawcą prawa jazdy. Tym samym, posiadacz zagranicznego prawa jazdy, który wiąże swoją przyszłość z Polską i chciałby pojąć pracę jako kierowca nie tylko musi czekać 185 dni, aby zgodnie z przepisami złożyć wniosek o wydanie mu polskiego prawa jazdy, ale również musi czekać niejednokrotnie kilka miesięcy na wydanie decyzji w przedmiocie wydania mu prawa jazdy.

Z tego względu, zasadnym jest usprawnienie procedury wydawania polskiego prawa jazdy na podstawie prawa jazdy zagranicznego. Projektowana zmiana dopuszcza złożenie wniosku o wydanie prawa jazdy przed spełnieniem wymogu rezydencji.

Podkreślić należy, że upływ 185 dni stanowi zdarzenie pewne, zatem za celowe uznać należy prowadzenie postępowania w przedmiocie wydania prawa jazdy, przygotowanie decyzji i jej wydanie po upływie wymaganego okresu rezydencji. Powyższa zmiana będzie miała pozytywny wpływ na rynek pracy oraz posiadaczy zagranicznych praw jazdy, którzy z powodu więzi osobistych lub zawodowych chcą uzyskać polskie prawo jazdy i na przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą polegającą na pośrednictwie przy przewozach osób.

W myśl art. 31 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami przedsiębiorca prowadzący ośrodek szkolenia kierowców może wystąpić do właściwego starosty z wnioskiem o wydanie poświadczenia potwierdzającego spełnianie dodatkowych wymagań w zakresie prawa jazdy kategorii A, B, C lub D, jeżeli posiada akredytację kuratora oświaty, o której mowa w art. 118 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe.

Poświadczenie uprawnia Ośrodek Szkolenia Kierowców do prowadzenia kursów dla kandydatów na instruktorów, warsztatów doskonalenia zawodowego dla instruktorów i wykładowców oraz do wydawania nieodpłatnie kart rowerowych i prowadzenia szkoleń kandydatów na kierowców w formie nauczania na odległość z wykorzystaniem technik komputerowych i Internetu. Ustawa z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2245) zmieniła w sposób zasadniczy zasady przyznawania akredytacji kuratora oświaty, o której mowa w art. 118 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe. Wprowadziła m. in. 5 letni okres ważności akredytacji (dotychczas były one bezterminowe) oraz wymóg uprzedniego prowadzenia kształcenia w formie lub formach pozaszkolnych przez okres co najmniej 3 lat.

Tym samym, na gruncie obowiązujących przepisów nie jest możliwe uzyskanie akredytacji kuratora oświaty w przypadku, gdy Ośrodek Szkolenia Kierowców nie prowadził kształcenia w formie lub formach pozaszkolnych przez okres co najmniej 3 lat, tj. nie legitymuje się stosownym wpisem do Rejestru Szkół i Placówek Oświatowych https://rspo.gov.pl/

Podkreślić należy, że celem akredytacji jest zapewnianie nadzoru kuratora oświaty nad jakością kształcenia ustawicznego prowadzonego w danej formie pozaszkolnej. Przyjąć należy, że Ośrodki Szkolenia Kierowców zgodnie z art. 43 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami są objęte nadzorem starostów, w tym w zakresie dotyczącym szkoleń, kursów oraz jakości kształcenia (analizy statystyczne dotyczące średniej zdawalności osób szkolonych w danym ośrodku). Tym samym, nie wydaje się celowe dublowanie zadań z zakresu nadzoru nad jakością kształcenia oferowanego przez Ośrodki Szkolenia Kierowców posiadające poświadczenie potwierdzające spełnianie dodatkowych wymagań w zakresie prawa jazdy kategorii A, B, C lub D.

Zgodnie z danymi zawartymi w Rejestrze Szkół i Placówek Oświatowych zaledwie 20 Ośrodków Szkolenia Kierowców posiada wpis do tego rejestru umożliwiający ubieganie się o akredytację kuratora oświaty wydaną na podstawie art. 118 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe. Dodatkowo 5 podmiotów funkcjonuje jako szkoły policealne, Centra Kształcenia Zawodowego i Wojewódzkie Ośrodki Ruchu Drogowego, które również są wpisane do ww. rejestru, co umożliwia im ubieganie się o omawianą powyżej akredytację i uzyskanie uprawnień do prowadzenia kursów dla kandydatów na instruktorów, warsztatów doskonalenia zawodowego dla instruktorów i wykładowców.

W Polsce występuje około 5997 Ośrodków Szkolenia Kierowców oraz 43 Wojewódzkie Ośrodki Ruchu Drogowego. Podmioty te na gruncie uprzednio obowiązujących przepisów mogły stosunkowo łatwo uzyskać akredytacje kuratora oświaty i ubiegać się o poświadczenia określone w art. 31 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami.

Aktualnie dostęp do kursów dla kandydatów na instruktorów oraz warsztatów doskonalenia zawodowego dla instruktorów i wykładowców podmiotów szkolących kierowców może być ograniczony, bowiem zaledwie 25 podmiotów może spełnić wymogi niezbędne do uzyskania ww. poświadczenia.

Podkreślić należy, że na mocy art. 43 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami starosta skreśla instruktora lub wykładowcę z ewidencji w przypadku stwierdzenia niezgodności określonej w przepisach ustawy.

Wskazać należy, że powyższa regulacja dotyczy 22 723 instruktorów. Art. 37 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami przewiduje, że instruktor do dnia 7 stycznia każdego roku jest obowiązany przedkładać staroście zaświadczenie potwierdzające uczestnictwo w roku ubiegłym w warsztatach doskonalenia zawodowego, o których mowa w art. 35 ust. 6 ustawy. Natomiast art. 38 ust. 5 pkt 3 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami przewiduje, że wykładowca do dnia 7 stycznia każdego roku jest obowiązany przedkładać staroście zaświadczenie potwierdzające uczestnictwo w warsztatach doskonalenia zawodowego, o których mowa w art. 35 ust. 6 ustawy.

Biorąc pod uwagę powyższe przewiduje się usunięcie wymogu posiadania omawianej akredytacji kuratora oświaty.

Uwzględniając potrzebę zwiększenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym przewidziano dodanie nowej przesłanki odmowy wydania prawa jazdy i cofnięcia uprawnień - kierowanie pojazdem silnikowym bez uprawnień (w okresie zatrzymania tymczasowego elektronicznego prawa jazdy albo w okresie odsunięcia w czasie o 3 miesięcy wydania prawa jazdy w związku z ujawnieniem czynu, o którym mowa w art. 135 ust. 1 pkt 2 lub 2a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, popełnionego po upływie okresu ważności tymczasowego elektronicznego prawa jazdy, a przed wydaniem prawa jazdy). Aktualnie na podstawie art. 102 ust. 1d ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami osoba, która kierowała pojazdem silnikowym bez uprawnień (wydano decyzję administracyjną o zatrzymaniu na 3 miesiące jej prawa jazdy albo zatrzymano prawo jazdy na podstawie art. 135 ust. 1 pkt 2 lub 2a albo art. 135a ust. 1 pkt 2 lub 2a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym) ma jedynie przedłużany okres, na który zatrzymano prawo jazdy, do 6 miesięcy – na podstawie decyzji administracyjnej wydawanej przez starostę.

W przypadku zbiegu postępowania w przedmiocie wydania decyzji administracyjnej o zatrzymaniu prawa jazdy na 3 miesiące (decyzja, o której mowa w art. 102 ust. 1c ustawy, nie została jeszcze wydana) starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy na okres 6 miesięcy.

Powyższe stoi w sprzeczności z zasadami bezpieczeństwa ruchu drogowego, które zakładają, że osoby kierujące pojazdem bez stosownych uprawnień winny być surowo karane.

Art. 180a ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny stanowi, że „Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu, prowadzi pojazd mechaniczny, nie stosując się do decyzji właściwego organu o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.”.

Tym samym, zasadne jest aby osoba, o której mowa w art. 102 ust. 1d ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, która kierowała pojazdem, pomimo zatrzymanego prawa jazdy, była karana czasowym cofnięciem jej uprawnień.

W konsekwencji zmieniono również art. 102a ustawy przewidując, że osoba, która kierowała pojazdem silnikowym w okresie 3 miesięcznego zatrzymania tymczasowego elektronicznego prawa jazdy albo w okresie zatrzymania tymczasowego elektronicznego prawa jazdy na podstawie art. 135 ust. 1 pkt 2 lub 2a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym – nie otrzyma dokumentu prawa jazdy i będzie traktowana jak osoba, w stosunku do której została wydana decyzja o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami.

Uwzględniając postulaty środowiska egzaminatorów przewiduje się doprecyzowanie brzmienia regulacji dotyczącej zakończenia egzaminu na prawo jazdy przed wykonaniem wszystkich określonych zakresem egzaminu zadań, w taki sposób aby jak najpełniej oddać ducha regulacji zawartej w pkt 9.1 załącznika nr 2 do dyrektywy 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy (przekształcenie). Podkreślić należy, że przedmiotowa dyrektywa na pierwszym miejscu stawia potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa egzaminatora i to nie tylko przed niebezpiecznym zachowaniem osoby egzaminowanej na drodze, nieprzestrzeganiem obostrzeń związanych z stanem zagrożenia epidemicznego albo innym trudnym do przewidzenia zachowaniem osoby egzaminowanej mogącym stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa egzaminatora.

W obecnym brzmieniu art. 52 ust 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami przerwanie egzaminu na prawo jazdy jest możliwe jedynie w przypadku, gdy zachowanie osoby zdającej zagraża bezpośrednio życiu i zdrowiu uczestników ruchu drogowego. Powyższe, budzi wątpliwości interpretacyjne oraz nie uwzględnia możliwości przerwania egzaminu na prawo jazdy w przypadku, gdy zachowanie osoby zdającej nie zagraża bezpośrednio życia i zdrowia uczestników ruchu drogowego ale naraża na uszkodzenie pojazd egzaminacyjny lub zagraża bezpieczeństwu egzaminatora lub innych pasażerów pojazdu egzaminacyjnego.

Zgodnie z art. 63 ust. 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami egzaminator zatrudniony w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego nie może podejmować zajęć zarobkowych bez zgody dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego. Jednocześnie, na mocy art. 63 ust. 3 ww. ustawy egzaminator zatrudniony w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego nie może jednocześnie prowadzić szkoleń dla osób ubiegających się o uzyskanie uprawnienia do kierowania pojazdami, co implementuje regulacje zawarte w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/126/WE z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy (przekształcenie).

Art. 63 ust. 5 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami stanowi, że do egzaminatora zatrudnionego w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego stosuje się przepisy art. 4, art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1, art. 10 ust. 1, 3 i 4 oraz art. 14 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne. Tym samym egzaminator co do zasady jest pozbawiony możliwości dodatkowego zarobkowania i to nie tylko w zakresie szkolenia kierowców, jak to wskazuje pkt 2.1. lit. e załącznika nr 4 do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/126/WE z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy (przekształcenie).

Projektowana zmiana przepisów ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami dotycząca możliwości dodatkowego zarobkowania przez egzaminatorów wychodzi naprzeciw postulatom środowiska egzaminatorów oraz jest podyktowana pozytywnym rozpatrzeniem petycji z dnia 23 marca 2021 r. o zmniejszenie ograniczeń stawianych egzaminatorom prawa jazdy pracującym w wojewódzkich ośrodkach ruchu drogowego i umożliwienie im prowadzenie działalności gospodarczej.

Przesądzono, że stosowanie wobec egzaminatorów przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne jest nadmiarowe i z tych względów zaproponowano uchylenie art. 63 ust. 5 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami.

Jednakże, aby zachować zgodność przepisów ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami z dyrektywą 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy, tj. z pkt 2 ppkt 2.1 lit. e i pkt 2.2 lit. e załącznika IV do dyrektywy, które stanowią, że osoba przeprowadzająca egzamin na prawo jazdy nie może równocześnie wykonywać działalności zarobkowej jako instruktor nauki jazdy w szkole nauki jazdy, zaproponowano pozostawienie bez zmian zakazu wynikającego z art. 63 ust. 4 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami.

Ponadto, aby zapewnić przeciwdziałanie powstawaniu konfliktu interesów oraz zapewnienie bezstronności i obiektywizmu egzaminatora, przy jednoczesnym nieograniczaniu egzaminatorowi możliwości dodatkowego zarobkowania, zaproponowano zmianę brzmienia art. 63 ust. 3 ustawy o kierujących pojazdami przewidującą, że egzaminator zatrudniony w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego nie może podejmować dodatkowych zajęć zarobkowych bez pisemnego powiadomienia dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego ani wykonywać czynności lub zajęć sprzecznych z obowiązkami wynikającymi z ustawy lub podważających zaufanie do wykonywania zawodu egzaminatora.

Naruszenie zakazu podejmowania dodatkowego zarobkowania bez powiadomienia dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego lub wykonywanie czynności lub zajęć sprzecznych z obowiązkami wynikającymi z ustawy lub podważających zaufanie do wykonywania zawodu egzaminatora będzie stanowiło przesłankę do skreślenia egzaminatora z ewidencji prowadzonej przez organ nadzoru, czyli marszałka województwa.

W konsekwencji wprowadzono zmianę w art. 71 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, polegającą na uzupełnieniu katalogu określającego przypadki w których egzaminator jest skreślany z ewidencji egzaminatorów przez marszałka województwa.

Projekt ustawy przewiduje doprecyzowanie klauzuli zastępującej pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań w treści oświadczenia o stanie zdrowia kandydata na kierowcę. Aktualnie art. 78 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami stanowi, że osoba podlegająca badaniu lekarskiemu, a w przypadku niepełnoletniego kandydata, ucznia i słuchacza, o których mowa w art. 75 ust. 1 pkt 7 i 8 ustawy - rodzic w rozumieniu art. 4 pkt 19 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, jest obowiązana wypełnić oświadczenie, w formie ankiety, dotyczące stanu zdrowia, pod rygorem odpowiedzialności karnej wynikającej z art. 233 ustawy z dnia - Kodeks karny. Ankietę składa się uprawnionemu lekarzowi.

Powyższa regulacja znacząco utrudnia pociągnięcie osoby do ww. odpowiedzialności karnej, bowiem warunkiem odpowiedzialności za przestępstwo fałszywych zeznań (złożenie fałszywego oświadczenia) jest to, aby przyjmujący zeznanie (oświadczenie), działając w zakresie swoich uprawnień, uprzedził zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie lub odebrał od niego przyrzeczenie, którego treść winna być określona w przepisach powszechnie obowiązujących.

Biorąc pod uwagę powyższe, przewiduje się że oświadczenie, składane, w formie ankiety, uprawnionemu lekarzowi pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań będzie uzupełnione o klauzulę następującej treści: „Świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia wynikającej z art. 233 § 6 Kodeksu karnego oświadczam, że dane zawarte we wniosku są zgodne z prawdą”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.”.

Przepisy dyrektywy 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy (przekształcenie) nie określają wymogów w zakresie składania ankiet o stanie zdrowia. Z uwagi na potrzebę zmiany wzoru oświadczenia dotyczącego stanu zdrowia, o którym mowa w § 3 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 5 grudnia 2022 r. w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców (Dz. U. poz. 2503) proponuje się uzgodnić termin wejścia w życie przedmiotowej zmiany z ministrem właściwym do spraw zdrowia. Jednocześnie, przewiduje się wskazanie, że dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie upoważnienia określonego w projektowanej ustawie.

Uwzględniając, że art. 140i pkt 4 lit. a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym przewiduje uczestnictwo wojewódzkiego inspektora transportu drogowego w pracach Wojewódzkiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego za zasadne uznano uzupełnienie składu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego o przedstawiciela Głównego Inspektora Transportu Drogowego.

Uwzględniając zgłaszaną przez środowisko przewoźników drogowych potrzebę złagodzenia sankcji związanych z cofnięciem świadectwa kwalifikacji zawodowej kierowcy przewiduje się uchylenie regulacji zobowiązującej starostę do obligatoryjnego wydawania decyzji administracyjnej o zatrzymaniu prawa jazdy lub pozwolenia na kierowanie tramwajem, w przypadku gdy uzyskał on informację o cofnięciu świadectwa kwalifikacji zawodowej, na podstawie którego dokonano w prawie jazdy wpisu, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy (potwierdzającego odbycie kwalifikacji wstępnej, kwalifikacji wstępnej przyspieszonej, kwalifikacji wstępnej uzupełniającej, kwalifikacji wstępnej uzupełniającej przyspieszonej albo szkolenia okresowego, o których mowa w rozdziale 7a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym).

Za wystarczające należy uznać przewidziane w art. 103a ust. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami unieważnianie przez starostę z urzędu karty kwalifikacji kierowcy po uzyskaniu informacji o cofnięciu świadectwa kwalifikacji zawodowej, na podstawie którego ta karta została wydana.

W konsekwencji projektuje się znowelizowanie ustawy z dnia 14 października 2021 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 1997 z późn. zm.), tak aby uwzględnić regulacje dotyczące unieważnia wpisu kodu 95 w prawie jazdy po uzyskaniu informacji o cofnięciu świadectwa kwalifikacji zawodowej, na podstawie którego ten wpis został dokonany.

Uwzględniając względy bezpieczeństwa w ruchu drogowym i ryzyko wypadków drogowych spowodowanych przez najechanie pojazdem samochodowym na ciągnik rolniczy oraz oczekiwania rolników w zakresie zwiększenia dopuszczalnej prędkości ciągników rolniczych z 30 km/h do 40 km/h, przewidziano zwiększenie dopuszczalnej prędkości poruszania się tych pojazdów.

W pozostałym zakresie nowelizacja stanowi konsekwencję projektowanych zmian.

2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt

Nie jest możliwe osiągnięcie celu przez działania pozalegislacyjne.

• Przewiduje się przywrócenie możliwości wydawania prawa jazdy kategorii B osobom, które osiągnęły wiek 17 lat i uzyskały pisemną zgodę rodziców lub opiekunów, w powiązaniu z wdrożeniem regulacji dotyczących okresu próbnego, oraz wprowadzeniem systemu jazdy w towarzystwie doświadczonego kierowcy.

Projektowana zmiana powinna mieć pozytywny wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego, bowiem doświadczony kierowca-pasażer będzie nadzorował nieletniego kierującego, udzielał mu pomocy i doradzał. Powyższe powinno skutkować rozwinięciem u młodego kierującego poczucia odpowiedzialności za kierownicą uświadomieniem mu niebezpieczeństw wynikających z nadmiernej i niedostosowanej do warunków ruchu prędkości. Jednocześnie, projektowane rozwiązanie ma na celu zwiększenie mobilności młodych osób, co przyczyni się do ograniczenia zjawiska wykluczenia komunikacyjnego.

• Przewiduje się dodanie nowej przesłanki zatrzymania prawa jazdy – kierowanie pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej poza obszarem zabudowanym. Projektowana zmiana powinna zmniejszyć liczbę wypadków, w tym wypadków ze skutkiem śmiertelnym na drogach jednojezdniowych dwukierunkowych poza obszarem zabudowanym.
• Przewiduje się zmianę przepisów polegającą na umożliwieniu osobie posiadającej prawo jazdy wydane w kraju trzecim złożenia wniosku o wydanie polskiego prawa jazdy oraz prowadzenia przez organ wydający prawa jazdy postępowania administracyjnego w przedmiocie wydania polskiego prawa jazdy przed upływem wymaganych 185 dni pobytu w Polsce wnioskodawcy.

Przewiduje się, że powyższa zmiana będzie miała pozytywny wpływ na rynek pracy oraz posiadaczy zagranicznych praw jazdy, którzy z powodu więzi osobistych lub zawodowych chcą uzyskać polskie prawo jazdy oraz na przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą polegającą na pośrednictwie w przekazywaniu zleceń przewozu osób, bowiem przyspieszy procedurę uzyskiwania polskiego prawa jazdy.

• Przewiduje się usunięcie wymogu posiadania akredytacji kuratora oświaty, zawartego w art. 31 ust. 1 pkt 5 ustawy o kierujących pojazdami, jako dublującego kompetencje nadzorcze starosty w zakresie dotyczącym jakości kształcenia oferowanego przez Ośrodki Szkolenia Kierowców posiadające poświadczenie potwierdzające spełnianie dodatkowych wymagań w zakresie prawa jazdy kategorii A, B, C lub D. Powyższa zmiana będzie miała pozytywny wpływ nie tylko na przedsiębiorców prowadzących Ośrodki Szkolenia Kierowców (zmniejszenie obciążeń), ale również na kandydatów na instruktorów, instruktorów i wykładowców szkolących kierowców, bowiem przy tak nielicznej grupie podmiotów uprawnionych do prowadzenia im szkoleń uzyskanie lub utrzymanie uprawnień może być bardzo utrudnione.
• Przewiduje się ograniczenie możliwości redukcji punktów przyznawanych za naruszenie przepisów ruchu drogowego, tak aby te punkty mogły być usuwane tylko w przypadku naruszeń przepisów ruchu drogowego o mniejszej wadze.

Przewiduje się, że powyższa zmiana będzie miała pozytywny wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego, bowiem zwiększy prewencyjny charakter ww. punktów, zwanych dalej „punktami karnymi”. Aktualnie osoba wpisana do ewidencji kierujących pojazdami może raz na 6 miesięcy na własny koszt uczestniczyć w szkoleniu, którego odbycie powoduje zmniejszenie liczby punktów karnych. Przedmiotowego szkolenia nie może odbyć jedynie kierowca, który dopiero uzyskał uprawnienia, tj. nie upłynął rok od dnia wydania mu po raz pierwszy prawa jazdy. Pozostali kierowcy mogą co 6 miesięcy zmniejszać o 6 liczbę punktów karnych, co osłabia funkcję prewencyjną tego środka karnego i wpływa negatywnie na bezpieczeństwo ruchu drogowego.

• Przewiduje się, że osoba, która kierowała pojazdem, pomimo zatrzymania jej prawa jazdy lub elektronicznego prawa jazdy, będzie karana cofnięciem jej uprawnień.

Przewiduje się, że powyższa zmiana będzie miała pozytywny wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego, bowiem kierowanie bez prawa jazdy stanowi jedno z najpoważniejszych naruszeń przepisów ruchu drogowego.

• Przewiduje się doprecyzowanie brzmienia regulacji dotyczącej zakończenia egzaminu na prawo jazdy przed wykonaniem wszystkich określonych zakresem egzaminu zadań, w taki sposób aby jak najpełniej oddać ducha regulacji zawartej w pkt 9.1 załącznika nr 2 do dyrektywy 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy (przekształcenie).

Przewiduje się, że powyższa zmiana będzie miała pozytywny wpływ na przebieg egzaminu na prawo jazdy, podnosząc poczucie bezpieczeństwa egzaminatora.

• Przewiduje się uelastycznienie regulacji dotyczących podejmowania przez egzaminatorów zajęć zarobkowych oraz podniesienie rangi tego zawodu. Przewiduje się, że powyższa zmiana może zwiększyć atrakcyjność zawodu egzaminatora.
• Przewiduje się doprecyzowanie klauzuli zastępującej pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań w treści oświadczenia o stanie zdrowia kandydata na kierowcę. Przewiduje się, że powyższa zmiana ułatwi pociągnięcie do odpowiedzialności karnej osoby, która złożyła fałszywe oświadczenie.
• Przewiduje się uzupełnienie składu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego o przedstawiciela Głównego Inspektora Transportu Drogowego. Przewiduje się, że powyższa zmiana wpłynie korzystnie na prace Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego.
• Przewiduje się złagodzenie sankcji związanej z cofnięciem świadectwa kwalifikacji zawodowej kierowcy. Powyższa zmiana wpłynie pozytywnie na jej odbiorców, bowiem utracą oni wyłącznie wpisywany do prawa jazdy kod 95, a nie posiadane uprawnienia do kierowania pojazdami.
• Przewiduje się zwiększenie dopuszczalnej prędkości ciągników rolniczych z 30 km/h do 40 km/h. Powyższa zmiana pozytywnie wpłynie na bezpieczeństwo ruchu drogowego.

3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE?

W przedmiotowym zakresie państwa członkowskie są obowiązane kierować się przepisami dyrektywy 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy (przekształcenie) (Dz. Urz. UE L 403 z 30.12.2006, str. 18, z późn. zm.) oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2561 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie wstępnej kwalifikacji i okresowego szkolenia kierowców niektórych pojazdów drogowych do przewozu rzeczy lub osób (ujednolicenie) (Dz. Urz. UE L 330 z 23.12.2022, str. 46).

4. Podmioty, na które oddziałuje projekt

Grupa
Wielkość
Źródło danych
Oddziaływanie

Kierujący ciągnikami rolniczymi
Brak danych
-
Korzystanie ze zwiększenia dopuszczalnej prędkości poruszania się ciągnikami rolniczymi

Policjanci
Około 100 000 osób
Dane podawane przez KGP
Egzekwowanie projektowanych przepisów, w szczególności poszerzenie zakresu uprawnień dotyczących zatrzymywania praw jazdy

Niepełnoletni kandydaci na kierowców
Brak danych
-
Możliwość uzyskania uprawnień do kierowania pojazdem określonym dla prawa jazdy kategorii B po ukończeniu 17 roku życia.
Dostosowanie się do warunków korzystania z uprawnień do kierowania pojazdem określonym dla prawa jazdy kategorii B przed osiągnięciem pełnoletności

Kierowcy, którzy po raz pierwszy uzyskali uprawnienia do kierowania pojazdem określonym dla prawa jazdy kategorii B, objęci okresem próbnym
Brak danych
-
Dostosowanie się do wymagań określonych w przedmiotowej ustawie w celu przyswajania prawidłowych nawyków bezpiecznego kierowania pojazdem

Kierowcy stanowiący towarzystwo nieletniego kierowcy, który uzyskał uprawnienia do kierowania pojazdem określonym dla prawa jazdy kategorii B
Brak danych
-
Spełnienie wymagań określonych przepisami przedmiotowej ustawy

Kierowcy naruszający przepisy ruchu drogowego
Brak danych
-
Możliwa utrata uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym z uwagi na zgromadzoną liczbę punktów określonych przepisami rozporządzenia wydawanego na podstawie art. 17 ust. 7 ustawy z dnia 2 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw

Główny Inspektor Transportu Drogowego
1
Informacja ogólnodostępna
Wyznaczanie przedstawiciela do Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego oraz egzekwowanie projektowanych przepisów.

Egzaminatorzy
Brak danych
-
Poprawa warunków pracy

Posiadacze zagranicznych praw jazdy ubiegający się o polskie prawo jazdy
Brak danych
-
Możliwość złożenia wniosku o wymianę prawa jazdy przed upływem 185 dnia zamieszkiwania na terytorium RP

Kierowcy, którym cofnięto świadectwa kwalifikacji zawodowej
Brak danych
-
Brak automatycznej utraty uprawnień do kierowania pojazdem w przypadku cofnięcia świadectwa kwalifikacji zawodowej

Ośrodki Szkolenia Kierowców
Około 6 000
Informacja ogólnodostępna
Zmniejszenie wymagań do uzyskania poświadczenia potwierdzającego spełnianie dodatkowych wymagań w zakresie prawa jazdy kategorii A, B, C lub D

Starostowie
314 podmiotów
Informacja statystyczna
Dostosowanie się do wymagań określonych w przedmiotowej ustawie

Miasta na prawach powiatu
66 podmiotów
Informacja statystyczna
Dostosowanie się do wymagań określonych w przedmiotowej ustawie

Wojewódzkie Ośrodki Ruchu Drogowego
43
Informacja ogólnodostępna
Zwiększenie liczby przeprowadzanych egzaminów na prawo jazdy. Ograniczenie liczby szkoleń, których odbycie powoduje zmniejszenie liczby punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego. Zmniejszenie wymagań do uzyskania poświadczenia potwierdzającego spełnianie dodatkowych wymagań w zakresie prawa jazdy kategorii A, B, C lub D

5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji

Konsultacje poprzedzające przygotowanie projektu zmiany ustawy z dnia 2 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw dotyczące zwiększenia oddziaływania punktów karnych przyznawanych za naruszenie przepisów ruchu drogowego na kierujących oraz wprowadzenie regulacji dotyczących zatrzymania prawa jazdy za przekroczenie prędkości o więcej niż 50km/h poza terenem zabudowanym prowadzono z Sekretariatem Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego.

Pierwotnie planowano usunięcie możliwości odbycia szkolenia skutkującego zmniejszeniem liczby punktów karnych, w przypadku poważnych naruszeń przepisów ruchu drogowego. Proponowane regulacje zakładały zmianę delegacji ustawowej do określenia w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw wewnętrznych wydanego w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu oraz Ministrem Sprawiedliwości katalogu wykroczeń w ruchu drogowym, za które przyznane punkty karne nie będą podlegały obniżeniu po odbytym szkoleniu organizowanym przez wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego.

Katalog powyższych naruszeń miał zawierać wykroczenia, których popełnienie charakteryzuje się wysokim wpływem na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Katalog ten został omówiony na posiedzeniu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, na które zaproszono przedstawicieli Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwa Sprawiedliwości oraz przedstawicieli organów Policji. W związku z jego obszernością i trudnościami związanymi zapewnieniem czytelności regulacji dla jej odbiorców przesądzono, że uzasadnione jest stworzenie katalogu pozytywnego, tj. wskazującego wykroczenia, których popełnienie nie charakteryzuje się wysokim wpływem na bezpieczeństwo ruchu drogowego.

Przewiduje się, że powyższa zmiana będzie miała pozytywny wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego, bowiem usunięcie możliwości redukcji punktów przyznawanych za poważne naruszenia przepisów ruchu drogowego wzmocni prewencyjny charakter tego środka karnego, co powinno skutkować zwiększeniem ostrożności i uważności kierowców.

W ramach konsultacji publicznych i opiniowania projektowana ustawa zostanie przekazana przedstawicielom następujących instytucji i organizacji: Rady Dialogu Społecznego; Business Centre Club – Związek Pracodawców; Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”; Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych; Forum Związków Zawodowych; Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej; Konfederacja Lewiatan; Związek Przedsiębiorców i Pracodawców; Związek Rzemiosła Polskiego; Federacja Przedsiębiorców Polskich; Polskie Towarzystwo Gospodarcze; Instytut Transportu Samochodowego; Liga Obrony Kraju; Ogólnopolskie Stowarzyszenie Szefów Wydziałów Komunikacji; Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A.; Związek Powiatów Polskich; Związek Pracodawców „Transport i Logistyka Polska”; Polskiej Federacji Szkół Szkolenia Kierowców; Krajowego Stowarzyszenia Dyrektorów Wojewódzkich Ośrodków Ruchu Drogowego; Krajowego Stowarzyszenia Egzaminatorów Kandydatów na Kierowców i Kierowców; Marszałków Województw; Niezależnego Związku Zawodowego Kierowców; Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Ośrodków Szkolenia Kierowców; Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Instruktorów Techniki Jazdy; Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Przewoźników Drogowych, Kierowców Zawodowych i Ośrodków Szkolących Kierowców „Kierowca.PL”; Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Transportu Drogowego; Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pracowników Wojewódzkich Ośrodków Ruchu Drogowego; Polskiej Federacji Stowarzyszeń Szkół Kierowców; Polskiej Izby Gospodarczej Ośrodków Szkolenia Kierowców; Polskiej Izby Gospodarczej Transportu Samochodowego i Spedycji; Stowarzyszenia OSK i Instruktorów Regionu Piotrkowskiego; Stowarzyszenia Polski Związek Szkoleniowy; Polskiego Związku Motorowego - Zarząd Główny; Wielkopolskiego Stowarzyszenia Ośrodków Szkolenia Kierowców i Instruktorów; Zrzeszenia Międzynarodowych Przewoźników Drogowych w Polsce; Związku Pracodawców Ośrodków Szkolenia Kierowców; Związku Powiatów Polskich; Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego; Fundacja Zapobieganie Wypadkom Drogowym; Krajowe Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego; Polska Izba Ubezpieczeń; Zespół Doradców Gospodarczych TOR.

Czas trwania konsultacji i opiniowania określono na 30 dni. Omówienie wyników konsultacji i opiniowania zostanie zawarte w raporcie z konsultacji. Projekt zostanie przekazany do zaopiniowania przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego.

6. Wpływ na sektor finansów publicznych

Brak wpływu na sektor finansów publicznych.

7. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz na rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe, osoby niepełnosprawne oraz osoby starsze

Wejście w życie projektowanej ustawy nie będzie miało wpływu na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców (w tym mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców), jak również na rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe, w szczególności na sytuację ekonomiczną i społeczną rodziny, a także osób niepełnosprawnych oraz osób starszych.

8. Zmiana obciążeń regulacyjnych (w tym obowiązków informacyjnych) wynikających z projektu

Wprowadzane zmiany nie wiążą się z nałożeniem dodatkowych obciążeń poza bezwzględnie wymaganymi przez UE. Regulacje są przystosowane do elektronizacji. Nie przewiduje się wydłużenia czasu na załatwienie sprawy, ani zwiększenia liczby dokumentów.

9. Wpływ na rynek pracy

Wejście w życie projektowanej ustawy nie wpłynie na rynek pracy.

10. Wpływ na pozostałe obszary

Projektowana ustawa będzie miała pozytywny wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego, dzięki skuteczniejszemu oddziaływaniu na kierujących rażąco przekraczających prędkość i wprowadzaniu rozwiązań dla „młodych kierowców”. W efekcie powinno zmniejszyć się ryzyko wypadków ze skutkiem śmiertelnym.

11. Planowane wykonanie przepisów aktu prawnego

Projekt przewiduje wejście w życie ustawy po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem niektórych przepisów (m.in. dotyczących przedłużonego okresu próbnego), które wejdą w życie po upływie roku od dnia ogłoszenia.

12. W jaki sposób i kiedy nastąpi ewaluacja efektów projektu oraz jakie mierniki zostaną zastosowane?

Nie przewiduje się ewaluacji efektów projektu.

13. Załączniki (istotne dokumenty źródłowe, badania, analizy itp.)

• Raport Komendy Głównej Policji Biura Ruchu Drogowego pt. „Wypadki drogowe w Polsce w 2023 r.” Dane na temat liczby wypadków z podziałem na rodzaj dróg
• Zestawienie informacji z państw członkowskich, dane dotyczące wypadków z Niemiec

1 M.in. Konfederacja Lewiatan w piśmie z 27 czerwca 2024 r., znak KL/350/97/KK/2024, podnosiła, że wprowadzony od 17 czerwca 2023 r. wymóg legitymowania się przez kierowców wykonujących przewóz osób taksówkami lub w ramach przewozów okazjonalnych prawem jazdy wydanym w kraju powoduje brak możliwości współpracy z kierowcami z zagranicy, zaś procedura wymiany prawa jazdy jest długotrwała.

Poniżej prezentujemy oryginalne brzmienie projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw

Numer projektu: UC76

Rodzaj dokumentu: Projekty ustaw

Typ dokumentu: C – projekty implementujące UE

Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie:

Nowelizacja ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1251) uwzględnia oczekiwania rolników w zakresie zwiększenia dopuszczalnej prędkości ciągników rolniczych z 30 km/h do 40 km/h. Aktualnie ciągniki rolnicze charakteryzują się wysokimi parametrami bezpieczeństwa czynnego i biernego, co przeciwdziała wypadkom drogowym i uzasadnia projektowane zwiększenie dopuszczalnej prędkości poruszania się tych pojazdów.

Mając na uwadze potrzebę zwiększenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym przewiduje się zwiększenie uprawnień policji w zakresie zatrzymywania prawa jazdy kierującego pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej poza obszarem zabudowanym.

Uwzględniając, że art. 140i pkt 4 lit. a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym przewiduje uczestnictwo wojewódzkiego inspektora transportu drogowego w pracach Wojewódzkiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego za zasadne uznano uzupełnienie składu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego o przedstawiciela Głównego Inspektora Transportu Drogowego.

W pozostałym zakresie nowelizacja ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym stanowi konsekwencję nowelizacji ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2024 r. poz. 1210), która ma na celu m.in. objęcie kierowców, którzy świeżo uzyskali uprawnienia do kierowania okresem próbnym.

Nowelizacja ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, zwanej dalej „ustawą”, przewiduje przywrócenie wydawania prawa jazdy kategorii B osobom, które osiągnęły wiek 17 lat i uzyskały pisemną zgodę rodziców lub opiekunów. W konsekwencji skorygowano regulacje powiązane z wiekiem uprawniającym do kierowania danym rodzajem pojazdu. Powyższe regulacje mają na celu zwiększenie mobilności młodych osób, co przyczyni się do ograniczenia zjawiska wykluczenia komunikacyjnego.

Przeanalizowano modele przyjęte w Austrii, Estonii, Francji, Danii, Luksemburgu, Holandii oraz w Niemczech, które umożliwiają osobom niepełnoletnim uzyskanie prawa jazdy kategorii B. Kierując się potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa w ruchu drogowym przesądzono, że zasadne jest zastosowanie modelu, w którym nieletni posiadacz prawa jazdy kategorii B do czasu ukończenia 18 roku życia będzie obowiązany jeździć wyłącznie w towarzystwie dorosłego doświadczonego kierowcy. Określono również wymagania stawiane osobie towarzyszącej w taki sposób aby nadmiernie nie ograniczać katalogu osób uprawnionych do jazdy z młodym kierującym.

Jednocześnie, za zasadne uznano umożliwienie osobie, która zamieszkała w Polsce ubieganie się o polskie prawo jazdy przed upływem 185 dni przebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Warunek tzw. rezydencji musi być spełniony w dniu odbioru prawa jazdy, a nie w dniu złożenia wniosku o wydanie prawa jazdy. Art. 12 dyrektywy 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy (przekształcenie) nie sprzeciwia się prowadzeniu postępowania w przedmiocie wydania prawa jazdy przed upływem 185 dni, o których mowa w tym przepisie dyrektywy.

Uwzględniając zmianę wzoru pozwolenia na kierowanie tramwajem zasadne jest umożliwienie przedłużenia tego pozwolenia bez wymiany dokumentu, a poprzez przystawienie pieczęci z datą ważności.

Uznano, że nie jest zasadne dublowanie zadań nadzorczych organów państwowych w zakresie dotyczącym szkoleń, kursów oraz jakości kształcenia. W konsekwencji usunięto wymóg uzyskania akredytacji kuratora oświaty, o której mowa w art. 118 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 737, z późn. zm.) stawiany przedsiębiorcy prowadzącemu ośrodek szkolenia kierowców, który ubiega się o wydanie poświadczenia potwierdzającego spełnianie dodatkowych wymagań w zakresie prawa jazdy kategorii A, B, C lub D albo jest posiadaczem takiego poświadczenia.

Przewidziano doprecyzowanie przepisu dotyczącego przerwania egzaminu na prawo jazdy w taki sposób aby jak najpełniej oddać ducha regulacji zawartej w pkt 9.1 załącznika nr 2 do dyrektywy 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy (przekształcenie). Podkreślić należy, że przedmiotowa dyrektywa na pierwszym miejscu stawia potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa egzaminatora i to nie tylko przed niebezpiecznym zachowaniem osoby egzaminowanej na drodze, ale również przed agresją osoby egzaminowanej, nieprzestrzeganiem obostrzeń związanych z stanem zagrożenia epidemicznego albo innym trudnym do przewidzenia zachowaniem osoby egzaminowanej mogącym stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa egzaminatora.

Wychodząc naprzeciw postulatom środowiska egzaminatorów, w tym także wskutek pozytywnego rozpatrzenia petycji z dnia 23 marca 2021 r. o zmniejszenie ograniczeń stawianych egzaminatorom prawa jazdy pracującym w wojewódzkich ośrodkach ruchu drogowego i umożliwienie im prowadzenie działalności gospodarczej [1], przesądzono, że stosowanie wobec egzaminatorów przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (Dz.U. z 2023 r. poz. 1090) jest nadmiarowe i z tych względów zaproponowano uchylenie art. 63 ust. 5 ustawy. Jednakże, aby zachować zgodność przepisów ustawy z dyrektywą 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy (Dz. Urz. UE L 2006 Nr 403, str. 18), tj. z pkt 2 ppkt 2.1 lit. e i pkt 2.2 lit. e załącznika IV do dyrektywy, które stanowią, że osoba przeprowadzająca egzamin na prawo jazdy nie może równocześnie wykonywać działalności zarobkowej jako instruktor nauki jazdy w szkole nauki jazdy, zaproponowano pozostawienie bez zmian zakazu wynikającego z art. 63 ust. 4 ustawy. Ponadto, aby zapewnić przeciwdziałanie powstawaniu konfliktu interesów oraz zapewnienie bezstronności i obiektywizmu egzaminatora, przy jednoczesnym nieograniczaniu egzaminatorowi możliwości dodatkowego zarobkowania, przewidziano zakaz dla egzaminatora w zakresie podejmowania dodatkowych zajęć zarobkowych bez pisemnego powiadomienia dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego lub wykonywania czynności lub zajęć sprzecznych z obowiązkami wynikającymi z ustawy lub podważających zaufanie do wykonywania zawodu egzaminatora. Naruszenie tego zakazu będzie stanowiło przesłankę do skreślenia egzaminatora z ewidencji prowadzonej przez organ nadzoru, czyli marszałka województwa.

Dodatkowo wzmocniono swobodę decyzyjną egzaminatorów przesądzając, że podczas egzaminu nie są oni związani poleceniem służbowym pracodawcy. Regulacja ta ma zapewnić większy obiektywizm i swobodę decyzyjną w zakresie właściwej oceny egzaminowanego w trakcie przeprowadzania egzaminu.

Doprecyzowano brzmienie oświadczenia o stanie zdrowia osoby podlegającej badaniu lekarskiemu w zakresie klauzuli zastępującej uprzedzenie zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie.

Uwzględniając, że czas oczekiwania na wejście w życie przepisów rozdziału 14 ustawy o kierujących pojazdami (Okres próby) przekroczył już 10 lat, za zasadne uznano zapewnienie stosowania regulacji dotyczących okresu próbnego, które nie są zależnie od wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających przekazywanie danych na zasadach określonych w art. 100aa-100aq ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym.

Mając na uwadze potrzebę zwiększenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym przewidziano, że w okresie próbnym kierującemu pojazdem zabrania się:

1. spożywania alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu;
2. przekraczania prędkości 50 km/h na obszarze zabudowanym, 80 km/h poza obszarem zabudowanym oraz 100 km/h na autostradzie i drodze ekspresowej dwujezdniowej;
3. wykonywania przewozu osób taksówką albo w ramach przewozu okazjonalnego w rozumieniu ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2024 r. poz. 728).

Przesądzono, że nieletni kierowca będąc w okresie próbnym może przewozić osoby, które nie ukończyły 18 lat, wyłącznie w towarzystwie dorosłego doświadczonego pasażera, co ma zapobiegać wypadkom związanym z powrotami młodych osób z imprez.

Pozostałe regulacje dotyczące okresu próbnego wejdą w życie po wdrożeniu rozwiązań technicznych umożliwiających przekazywanie danych na zasadach określonych w art. 100aa-100aq ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym. Mając na uwadze stosunkowo małą liczbę Ośrodków Doskonalenia Techniki Jazdy przesądzono, że zasadne jest wydłużenie okresu, w którym możliwe jest odbycie kursu dokształcającego w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz praktycznego szkolenia w zakresie zagrożeń w ruchu drogowym.

Dodano też regulację umożliwiającą Ośrodkom Doskonalenia Techniki Jazdy zawarcie porozumienia z wojewódzkim ośrodkiem ruchu drogowego albo ośrodkiem szkolenia kierowców posiadającym poświadczenie potwierdzające spełnianie dodatkowych wymagań, o których mowa w art. 31 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, o odpłatnym uczestnictwie osoby szkolonej w kursie lub szkoleniu, o których mowa w art. 91 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami.

Mając na uwadze potrzebę złagodzenia sankcji związanych z cofnięciem świadectwa kwalifikacji zawodowej kierowcy przewiduje się uchylenie regulacji zobowiązującej starostę do obligatoryjnego wydawania decyzji administracyjnej o zatrzymaniu prawa jazdy lub pozwolenia na kierowanie tramwajem, w przypadku gdy uzyskał on informację o cofnięciu świadectwa kwalifikacji zawodowej, na podstawie którego dokonano w prawie jazdy wpisu, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (potwierdzającego odbycie kwalifikacji wstępnej, kwalifikacji wstępnej przyspieszonej, kwalifikacji wstępnej uzupełniającej, kwalifikacji wstępnej uzupełniającej przyspieszonej albo szkolenia okresowego, o których mowa w rozdziale 7a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym).

W konsekwencji zaproponowano zmianę przepisów, tak aby uwzględnić regulacje dotyczące unieważnienia wpisu kodu 95 w prawie jazdy po uzyskaniu informacji o cofnięciu świadectwa kwalifikacji zawodowej, na podstawie którego ten wpis został dokonany.

Ze względu na projektowane zwiększenie uprawnień policji w zakresie zatrzymywania prawa jazdy kierującego pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej poza obszarem zabudowanym zaproponowano zmianę ustawy o kierujących pojazdami poprzez dodanie starostom uprawnienia do cofania prawa jazdy w ww. przypadku. Ministerstwo Infrastruktury podejmie działania w celu ujednolicenia postępowań w sprawach o zatrzymanie prawa jazdy, tak aby prawa stron postępowań administracyjnych przed starostami były należycie chronione.

Dodano też nową przesłankę odmowy wydania prawa jazdy i cofnięcia uprawnień, tj. kierowanie pojazdem silnikowym w okresie zatrzymania tymczasowego elektronicznego prawa jazdy albo w okresie odsunięcia w czasie o 6 miesięcy wydania prawa jazdy w związku z ujawnieniem czynu, o którym mowa w art. 135 ust. 1 pkt 2 lub 2a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, popełnionego po upływie okresu ważności tymczasowego elektronicznego prawa jazdy, a przed wydaniem prawa jazdy.

Nowelizacja ustawy z dnia 2 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2328, z późn. zm.) ma na celu podniesienie poziomu bezpieczeństwa w ruchu drogowym oraz zwiększenie prewencyjnego charakteru punktów przyznawanych za naruszenie niektórych przepisów ruchu drogowego, zwanych dalej „punktami karnymi”.

Aktualnie osoba wpisana do ewidencji kierujących pojazdami może raz na 6 miesięcy na własny koszt uczestniczyć w szkoleniu, którego odbycie powoduje zmniejszenie liczby punktów karnych. Przedmiotowego szkolenia nie może odbyć jedynie kierowca, który dopiero uzyskał uprawnienia, tj. nie upłynął rok od dnia wydania mu po raz pierwszy prawa jazdy. Pozostali kierowcy mogą co 6 miesięcy zmniejszać o 6 liczbę punktów karnych przyznanych za wszystkie wykroczenia dotyczące naruszenia zasad ruchu drogowego. Projektowana nowelizacja zakłada, że nie będzie można obniżyć wskutek szkolenia punktów karnych za najpoważniejsze wykroczenia, tj. najbardziej godzące w bezpieczeństwo ruchu drogowego.

____________________ [1] W odpowiedzi na petycję wskazano, że „Ministerstwo Infrastruktury w ramach podejmowanych inicjatyw legislacyjnych zaproponuje w najbliższym czasie zmianę tych przepisów tak aby zagwarantować egzaminatorom wolność podejmowania działalności gospodarczej lub dodatkowego zatrudnienia, a jednocześnie zachować ich bezstronność i zagwarantować efektywność i skuteczność działań antykorupcyjnych (pismo z dnia 15 czerwca 2021 r., znak: DTD-5.0530.1.2021).

Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji:

Nie jest możliwe osiągnięcie celu przez działania pozalegislacyjne.

Przewiduje się:

• zwiększenie dopuszczalnej prędkości poruszania się ciągników rolniczych,
• dodanie nowej przesłanki zatrzymania prawa jazdy – kierowanie pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej poza obszarem zabudowanym,
• uzupełnienie składu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego o przedstawiciela Głównego Inspektora Transportu Drogowego,
• umożliwienie prowadzenia postępowania w przedmiocie wydania prawa jazdy osobie, która zamieszkała w Polsce, udokumentowała istnienie więzi, których charakter wymaga pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez co najmniej 185 dni w każdym roku kalendarzowym i w dniu odbioru polskiego prawa jazdy będzie spełniała wymóg zamieszkiwania w Polsce przez okres przekraczający 185 dni,
• usunięcie wymogu posiadania akredytacji kuratora oświaty, zawartego w art. 31 ust. 1 pkt 5 ustawy, jako dublującego kompetencje nadzorcze starosty w zakresie dotyczącym jakości kształcenia oferowanego przez Ośrodki Szkolenia Kierowców posiadające poświadczenie potwierdzające spełnianie dodatkowych wymagań w zakresie prawa jazdy kategorii A, B, C lub D,
• doprecyzowanie brzmienia regulacji dotyczącej zakończenia egzaminu na prawo jazdy przed wykonaniem wszystkich określonych zakresem egzaminu zadań,
• zastąpienie obowiązku uzyskania przez egzaminatora zgody dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego na podejmowanie zajęć zarobkowych obowiązkiem złożenia powiadomienia i uzupełnienie art. 63 ustawy o wskazanie, że egzaminator nie może wykonywać czynności lub zajęć sprzecznych z obowiązkami wynikającymi z ustawy lub podważających zaufanie do wykonywania zawodu egzaminatora (w konsekwencji uchylono regulację ograniczającą prowadzenie działalności gospodarczej przez egzaminatorów oraz wprowadzono zmianę w art. 71 ustawy polegającą na uzupełnieniu katalogu określającego przypadki, w których egzaminator jest skreślany z ewidencji egzaminatorów przez Marszałka Województwa),
• dodanie przepisu wskazującego, że egzaminator w czasie wykonywania obowiązków zawodowych samodzielnie podejmuje decyzje w zakresie działań dotyczących egzaminowania i nie jest związany w tym zakresie poleceniem służbowym pracodawcy,
• doprecyzowanie, że osoba składająca oświadczenie dotyczące stanu zdrowia jest obowiązana do zawarcia w oświadczeniu klauzuli następującej treści: „Świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia wynikającej z art. 233 § 6 Kodeksu karnego oświadczam, że dane zawarte we wniosku są zgodne z prawdą”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.”,
• wprowadzenie okresu próbnego oraz określenie zasad cofania uprawnień do kierowania pojazdem określonym dla prawa jazdy kategorii B wydanych tzw. młodym kierowcom,
• zwiększenie oddziaływania na kierujących punktów karnych przyznawanych im za naruszenie przepisów ruchu drogowego.

Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu: MI

Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu: Stanisław Bukowiec Sekretarz Stanu

Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM: MI

Planowany termin przyjęcia projektu przez RM: I kwartał 2025 r.